Wybór właściwego państwa bandery

Tak jak pisałam w swoim wpisie, jedną z najważniejszych decyzji, którą musimy podjąć jest wybór bandery jachtu. Pamiętaj, że bandera, którą wybierzesz, będzie miała bezpośredni wpływ na korzystanie z jachtu. Mam tu na myśli – prawo, podatki, ponoszenie odpowiedzialności i inspekcje jachtowe.

Ważne jest, abyś zdał sobie sprawę, że jacht nie jest tylko zabawką luksusową. Zakup jachtu wiąże się z  szeregiem problemów prawnych, podatkowych, finansowych, technicznych, które wymagają starannej analizy. Dlatego też wybór państwa bandery stał się jedną z najważniejszych decyzji, którą musisz podjąć jako właściciel jachtu.

Państwo bandery – co to jest?

Państwo bandery to państwo, zgodnie z którego prawem statek jest zarejestrowany. Głównie jest to kraj, w którym właściciel mieszka. Jednakże świecie superjachtów, jest to państwo, w którym obowiązują optymalne przepisy dostosowujące się do złożoności własności jachtu.

Państwo bandery ma uprawnienia i obowiązek egzekwowania przepisów dotyczących statków zarejestrowanych pod jego banderą. Chodzi o przepisy dotyczące inspekcji, certyfikacji i wydawania dokumentów dotyczących bezpieczeństwa i zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska.

Zalety posiadania innej bandery niż kraju zamieszkania

Właściciel, który zamierza eksploatować swój statek jako prywatny jacht może zarejestrować statek w swoim kraju. Jednakże może tez zdecydować się na banderę innego państwa. Taka decyzja może wiązać się na przykład z łagodniejszymi obciążeniami podatkowymi w danym państwie lub poufnością co do struktury własności jachtu. Takimi jurysdykcjami są kraje spoza UE, czyli tzw. offshore.

Bandera offshore

Zarejestrowanie jachtu jako prywatnego pod banderą offshore pozwala również właścicielowi działać w ramach reżimu czasowego przywozu jachtu do Europy. W takiej sytuacji jacht może pływać po wodach europejskich przez okres do 18 miesięcy, bez podlegania cłu lub unijnemu podatkowi od wartości dodanej ( FAKTURA VAT). Po tym okresie jacht musi opuścić wody europejskie, po to, żeby potem powrócić.

Właściciele, którzy zamierzają aktywnie czarterować jacht w najpopularniejszych miejscach na świecie – w szczególności na Morzu Śródziemnym i na Karaibach, zazwyczaj zdecydują się na banderę offshore i rejestrację jachtu jako statku do celów komercyjnych. Co istotne, VAT na czartery jest nadal płatny przez końcowego użytkownika – czarterującego. Jednakże istnieje możliwość dla operatorów firm czarterowych rozliczania się z podatku naliczonego w normalnym sensie biznesowym. Na przykład, jeśli firma kupi jedzenie na czas czarteru, to zapłaci podatek naliczony od dostawy, ale może odliczyć go jako wydatek operacyjny.

Jacht do celów prywatnych czy komercyjnych – jaka bandera?

Aby wybrać najlepszą flagę, należy również podjąć decyzję, czy zarejestrować jacht do celów prywatnych, czy do celów komercyjnych.

Należy zauważyć, że jachty rekreacyjne do celów komercyjnych (tj. jachty komercyjne) muszą spełniać surowsze przepisy niż jachty używane wyłącznie prywatnie. Prywatne jachty są zdefiniowane jako używane wyłącznie do celów rekreacyjnych ich właścicieli i gości. Natomiast komercyjne jachty mają na celu przyjmowanie od 12 do 36 pasażerów maksymalnie. Jachty te podlegają bardziej rygorystycznym wymogom bezpieczeństwa.

Właściciele takich komercyjnych jachtów poruszających się po wodach europejskich muszą również wyznaczyć swoich przedstawicieli podatkowych w krajach, w których jachty będą czarterowane.

Białe, szare i czarne państwa bandery

Krótko mówiąc, istnieją dobre i złe bandery dla jachtów.

Rozsądną decyzją jest wybranie bandery dla swojego jachtu z tzw. „Białej listy” zawartej w Memorandum paryskim w sprawie kontroli państwa portu (Paris Memorandum of Understanding on Port State Control). Niniejsze porozumienie zawarto 1982 roku, w sprawie regionalnego systemu portowej kontroli statków obcych bander zawijających do ich portów. Do tego memorandum należy także Kanada oraz Rosja.

Polska jest uczestnikiem i sygnatariuszem porozumienia od 1 stycznia 1992 roku.

Paryskie memorandum

Paryskie memorandum zawiera 27 uczestniczących administracji morskich i obejmuje wody europejskich państw nadbrzeżnych i basenu północnoatlantyckiego od Ameryki Północnej po Europę. Jego misją jest wyeliminowanie działania statków o niższym standardzie poprzez zharmonizowany system kontroli państwa portu.

Wielka rola i znaczenie Paris MoU dla funkcjonowania światowego systemu transportu morskiego, polega przede wszystkim na gwarantowaniu bezpiecznej żeglugi poprzez kontrolę stanu technicznego statków i wyszkolenia marynarzy. Kontrole są przeprowadzane zgodnie z wymaganiami podstawowych konwencji morskich:

• SOLAS – Międzynarodowa konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu,
• MARPOL – Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki,
• STCW – Międzynarodowa konwencja o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht,
• MLC – Międzynarodowa konwencja o pracy na morzu.

Każdego roku Komitet Paryskiego Memorandum przeprowadza ponad 18 tys. indywidualnych kontroli na statkach i portach należących do Paris MoU. Kontrolerzy sprawdzają, czy statki spełniają międzynarodowe normy dotyczące bezpieczeństwa, czystej żeglugi i warunków pracy.

Biała, szara i czarna bandera

W 2022 roku biała lista zawierała 40 wpisów, szara lista 20 i czarna lista 8. W 2017 roku te wyniki wynosiły kolejno: 42, 19 i 12. Na białej liście debiutantem jest Polska, obok Korei Południowej. Najlepiej w kontrolach wypadła za to Francja, a za nią Kajmany, Holandia, Dania i Wielka Brytania.

Bandery na Białej Liście zawartej w Paryskim Memorandum wykazały bardzo wysokie wyniki w tych obszarach. Jachty pod tymi banderami podlegają mniejszej liczbie wejść na pokład przez oficerów, kiedy wchodzą one do zagranicznych portów.

Spadek do szarej listy zanotował Iran, Kazachstan, Rosja i Stany Zjednoczone. Do czarnej listy dołączyła za to Ukraina. Ogółem w kontrolach najgorzej wypadła Republika Konga.

Bandery na Szarej liście i Czarnej liście zostały uznane za niewystarczające i ryzykują większą liczbą wejść na pokład i ewentualnymi zatrzymaniami. Dotąd, jachty miały niski priorytet w kontrolach przeprowadzanych przez Kontrolę Państwa Portu (PSC), ale od czasu pojawienia się Paryskiego Memorandum, tak już nie jest. Dlatego ważne jest, aby wybrać banderę z Białej Listy.

Jurysdykcje Brytyjskiej Czerwonej Bandery – popularne opcje rejestracji bandery jachtu

Stabilność polityczna i reputacja związana z jurysdykcjami Brytyjskiej Czerwonej Bandery sprawia, że te jurysdykcje są popularnym wyborem wśród właścicieli jachtów. Oprócz reputacji skutecznego zarządzania i administracji, korzystają również z brytyjskiego wsparcia konsularnego, które może być przydatne w sprawach załogowych.

Jurysdykcje Brytyjskiej Czerwonej Bandery są podzielone na dwie kategorie terytoriów:

1. kategoria pierwsza to jurysdykcje, gdzie rejestruje jachty o nieograniczonym tonażu, rodzaju i długości:

• United Kingdom
• Bermuda
• British Virgin Islands
• Cayman Islands
• Gibraltar
• Isle of Man

1. kategoria druga to jurysdykcje, gdzie rejestruje się jachty do 150 ton (GRT) i statki, które nie są eksploatowane komercyjnie, do 400 GRT:

• Anguilla
• Falkland Islands
• Guernsey
• Jersey
• Montserrat
• St Helena
• Turks & Caicos Islands

Brytyjskie prawo jest dobrze znane szerokiemu gronu profesjonalistów z branży żeglarskiej, w tym kapitanom, brokerom, firmom finansowym, budowniczym, towarzystwom klasyfikacyjnym i ogólnie dostawcom usług. Zatem są oni do niego przyzwyczajeni oraz uważają je za powszechny i praktyczny system.

Istnieją jednak różnice w jurysdykcjach Brytyjskiej Czerwonej Bandery, takie jak różnice w opłatach rejestracyjnych, lub w wymaganiach, aby statki znajdowały się w określonym przedziale wiekowym, aby kwalifikować się do rejestracji.

Rejestracja pod Brytyjską Czerwoną Banderą pozwala również na przeniesienie rejestracji z jednego portu do drugiego bez żadnych dodatkowych wymagań. Może to mieć istotne zalety w przypadku zmiany statusu podatkowego statku. Na przykład statek pływający pod banderą Gibraltaru można przenieść do rejestru Kajmanów poprzez złożenie wniosku w odpowiednich rejestrach statków, bez dodatkowych opłat.

Bandera holenderska

Wiele osób uważa Holandię za idealną lokalizację do rejestracji jachtów. Wynika to z tego, że regulacje tego kraju są elastyczne i proste. Podczas gdy większość innych krajów europejskich stosuje bardziej rygorystyczne przepisy i regulacje. Proces rejestracji przebiega szybko w porównaniu z innymi krajami, a wymagania są minimalne.

Zarejestrowanie jachtu pod holenderską banderą jest najłatwiejsze, jeśli jest się obywatelem UE, Szwajcarem, Norwegiem lub właścicielem firmy zarejestrowanej w UE.

Jedną z głównych zalet Holandii jest to, że rejestracja jachtu pod holenderską banderą następuje w ciągu zaledwie trzech dni. Właśnie dlatego Holandia jest zwykle preferowana obok takich krajów jak Włochy, Francja i Hiszpania, gdzie oprócz wysokich opłat rejestracyjnych istnieje długi proces rejestracji. Podatki i wymogi rejestracyjne w Holandii są minimalne, co pozwala na ukończenie całego procesu w ciągu trzech dni, zakładając, że spełnia się niezbędne do tego kryteria.

Właściciele jachtów nie muszą być obywatelami holenderskimi, ani nie muszą mieć miejsca zamieszkania w tym kraju. Jedyne dokumenty, które muszą posiadać, to dowód osobisty lub paszport i muszą udokumentować własność swojej łodzi. Ponieważ tak mało dokumentacji jest potrzebne, odnowienie rejestracji jachtu jest również dość prostym procesem.

Rodzaje rejestracji jachtów pod holenderską banderą:

1. Rejestracja szybka – jest dla osób, które chcą szybko i łatwo zarejestrować się i żeglować na wodach UE. Przy szybkiej rejestracji można pływać tylko po wodach Unii Europejskiej, a długość jachtu nie może przekraczać 24 metrów.
2. Globalna rejestracja jachtów jest dla jachtów, które będą pływać poza wodami UE oraz będą żeglować po całym świecie lub będą zaangażowane w komercyjny czarter.

Bandera Wysp Marshalla

Rejestr statków na Wyspach Marshalla powstał w 1988 r. Natomiast od 2001 r. umożliwia on rejestrację również jachtów komercyjnych i prywatnych. Dzięki temu Wyspy Marshalla stały się jednym z najbardziej popularnych miejsc rejestracji jachtów w ciągu ostatnich kilkunastu lat.

Rejestr Wysp Marshalla jest trzecim co do wielkości na świecie i można się w nim zarejestrować w ramach jednego lub trzyletniego programu.

Aby zarejestrować jacht na Wyspach Marshalla, trzeba być obywatelem lub zagranicznym podmiotem prawnym morskim Wysp Marshalla. Terminy „obywatel” i „podmiot” odnoszą się do korporacji na Wyspach Marshalla, spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek osobowych i stowarzyszeń osób fizycznych. Zatem wystarczy zarejestrować spółkę na Wyspach Marshalla na swoje nazwisko, aby móc zarejestrować tam swój jacht.

Zakładając, że wypełni się wszystkie niezbędne dokumenty i spełni się wszystkie wymagania, można zarejestrować swój jacht w ciągu 24 godzin. W razie potrzeby można również zarejestrować swój jacht jako „statek w budowie”. Można również uzyskać zezwolenie amerykańskie na pływanie po wodach USA jako łódź zarejestrowana na Wyspach Marshalla. Natomias komercyjne jachty mogą być czarterowane w Europie. Innymi słowy, rejestracja jachtu na Wyspach Marshalla nie ogranicza korzystania z jachtu wyłącznie na wodach Wysp Marshalla.

Banderę Wysp Marshalla wskazano na białej liście Paryskiego Memorandum, co oznacza, że Wyspy Marshalla spełniają kryteria dotyczące statków o niskim ryzyku w ramach nowego reżimu kontroli w Paryżu. Ponadto Wyspy Marshalla są częścią Qualship 21 Straży Przybrzeżnej Stanów Zjednoczonych przez 11 kolejnych lat.

Bandera maltańska

Maltański rejestr statków jest największy w Europie i jeden z największych na świecie. Malta to jeden z najbardziej popularnych krajów na świecie do rejestracji jachtów rekreacyjnych. Na Malcie obowiązują przepisy unijne, jasne przepisy dotyczące hipotek jachtowych i niskie koszty rejestracji.

Malta jest członkiem Unii Europejskiej od 2004 roku, więc rejestracja jachtu wiąże się z przywilejami pływania pod banderą UE. Podobnie jak inne kraje, o których mowa powyżej, Malta jest na białej liście Paryskiego Memorandum.

Jeśli jest się obywatelem UE, EOG lub Szwajcarii, to można zarejestrować swój jacht na siebie. Jednakże, jeśli jest się obywatelem spoza UE / EOG / Szwajcarii, jacht powinna posiadać spółka maltańska lub inna spółka europejska.

Spółki, które czarterują jachty poza Maltą, są zwolnione z podatku dochodowego od wszelkich dochodów uzyskanych z eksploatacji ich jachtów. Są one również zwolnione z VAT. Na Malcie nie ma żadnych ograniczeń co do narodowości kapitana, oficerów lub załogi statku.