Sektor żeglugi handlowej regulują przepisy bezpieczeństwa opracowane od początku XX wieku i oparty na międzynarodowych konwencjach, takich jak SOLAS, MARPOL. Natomiast stosowanie tych regulacji bezpieczeństwa w przypadku jachtów jest czymś stosunkowo nowym i bardzo uzależnionym od tego, czy jest jacht wykorzystujemy do celów prywatnych, czy komercyjnych, oraz od bandery jachtu.
Zatem zgodnie z moją obietnicą zawartą na końcu mojego wpisu o prawie jachtowym, wyjaśnię Wam parę skomplikowanych pojęć 🙂
Definicje jachtowe
Definicje używane w branży jachtowej nie pomagają nam w zrozumieniu samego prawa jachtowego. Bardzo często czytamy o jachtach, superjachtach, megajachtach, gigajachtach?
Ile razy słyszeliśmy o MCA, RINA i Lloyd’s, nie mając jasnego pojęcia, o co w ogóle chodzi?
Dlatego też dobrym punktem wyjścia do zrozumienia prawa jachtowego i sektora jachtowego jest wyjaśnienie głównych definicji związanych z samymi jachtami.
Duży jacht, komercyjny jacht i prywatny jacht
Duży jacht jest to statek rekreacyjny o długości linii ładunkowej równej lub przekraczającej 24 metry. Wszystkie administracje flagowe przyjęły kodeksy bezpieczeństwa przeznaczone dla dużych jachtów. Oznacza to zatem , że jest to jedyna definicja mająca uniwersalne znaczenie w międzynarodowych ramach regulacyjnych dla jachtów.
Jacht komercyjny to jacht motorowy lub żaglowy użytkowany komercyjnie do celów sportowych i rekreacyjnych, przewożący maksymalnie 12 osób i nie przewożący ładunku.
Prywatny jacht jest wykorzystywany wyłącznie do celów rekreacyjnych i relaksacyjnych przez właściciela i jego gości.
Bandera
Bandera należy do państwa pod jurysdykcją, którego jacht ma prawo pływać. Bandera „określa” przepisy bezpieczeństwa, wymagania dotyczące załogi i aspekty podatkowe istotne dla rejestracji jachtu.
Różne bandery mogą kontrolować aspekty bezpieczeństwa jachtów przez swich inspektorów (patrz np. MCA) lub delegować tę działalność częściowo lub całkowicie do innych uznanych organów, takich jak towarzystwa klasyfikacyjne.
Jako przykład popularnych bander w branży jachtowej można podać: Maltę, Gibraltar, Wyspy Marshalla, Monako i Luksemburg. O banderach będę pisała więcej w kolejnych wpisach.
Towarzystwa klasyfikacyjne
Towarzystwa klasyfikacyjne są to organizacje, które ustanawiają i stosują standardy techniczne w odniesieniu do projektowania, budowy i przeglądu jachtów.
Zasady klasyfikacji zostały opracowane w celu oceny wytrzymałości konstrukcyjnej i integralności istotnych części kadłuba, niezawodności i funkcji napędu, układów kierowniczych, wytwarzania energii i wszystkich innych elementów zainstalowanych na pokładzie.
Głównymi towarzystwami klasyfikacyjnymi zajmującymi się jachtingiem są: American Bureau of Shipping, Bureau Veritas, DNV-GL, Lloyd’s Register i RINA.
Jachty: obowiązujące zasady i certyfikaty
Prywatne jachty
Obowiązkowe wymagania związane z jachtami dotyczą rejestracji jachtu i pomiar tonażu przeprowadzony przez uprawnionego inspektora. Konwencjami międzynarodowymi obowiązującymi dla jachtów są konwencje dotyczące środowiska morskiego: MARPOL i Konwencja o Systemie przeciwporostowym.
Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (MARPOL) ma na celu wyeliminowanie umyślnego zanieczyszczenia i zminimalizowanie przypadkowego zanieczyszczenia środowiska morskiego powodowanego przez szkodliwe substancje. Natomiast celem Konwencji o Systemie przeciwporostowym jest wyeliminowanie obecności szkodliwych substancji dla środowiska morskiego zawartych w farbach przeciwporostowych stosowanych na statkach.
Klasyfikacja jachtu prywatnego nie jest obowiązkowa. Jednakże budowa i utrzymanie prywatnego jachtu w danej klasyfikacji jest dowodem na to, że jacht zaprojektowano, zbudowano i eksploatowano zgodnie z odpowiednimi normami technicznymi. Jest to zatem wysoce pożądane, szczególnie w odniesieniu do ubezpieczeń i odsprzedaży jachtu.
Jachty komercyjne
Wszystkie państwa bandery wymagają, aby komercyjne jachty były certyfikowane zgodnie z określonym kodeksem bezpieczeństwa jachtu.
Najpopularniejszym kodeksem bezpieczeństwa i pierwszym, który został opracowany, jest tzw. MCA Large Commercial Yacht Code (LY2) opublikowany w 2004 roku. Zastąpił on Kodeks postępowania w zakresie bezpieczeństwa dużych handlowych jachtów i łodzi motorowych (LY1) opublikowany w 1997.
LY2 jest stosowany przez tzw. bandery Red Ensign (Wielka Brytania, Kajmany, Wyspa Man, Bermudy, Gibraltar, Brytyjskie Wyspy Dziewicze) i jest uznawany za standard odniesienia dla całego przemysłu jachtowego.
Obecnie obowiązuje LY3, który jest następcą LY2. LY3 opracowała brytyjska agencja Maritime and Coastguard (MCA) dla jachtów pod banderą Red Ensign.
Wprowadzając bardziej rygorystyczne przepisy i regulacje w porównaniu z prywatnymi jachtami, rejestracja komercyjna jachtu oferuje ich właścicielom możliwość czerpania zysków z działalności czarterowej ich jachtów i pozwala im korzystać z wszystkich innych korzyści z charteru (w szczególne zwolnienie z VAT przy zakupie itp.).
Obowiązkowe certyfikaty jachtów
Jachty, żeby mogły spokojnie pływać po morzach i oceanach, muszą uzyskać certyfikaty. Liczba i rodzaj obowiązkowych certyfikatów zależą od wielkości jachtu.
Poniżej zamieszczam ogólną listę certyfikatów:
- International Tonnage Certificate;
- Large Yacht Code Certificate;
- Class Certificate;
- International Load Line Certificate;
- Safety Radio Certificate;
- MARPOL Annex I Certificate;
- MARPOL Annex IV Certificate;
- MARPOL Annex V;
- MARPOL Annex VI;
- Safety Construction and Safety Equipment;
- International Safety Management Certificate;
- International Ship and Port Security Certificate.
Definicja współczynnika GT
Wartość tonażu brutto (GT) jest kluczową kwestią, nie tylko jako odniesienie dla opłat rejestracyjnych stosowanych przez różne kraje bandery. Wskazuje on również, czy międzynarodowa konwencja, a nie konkretny standard bezpieczeństwa, ma zastosowanie do jachtu. I tak:
-
300GT: po osiągnięciu tej wartości jacht musi posiadać certyfikat nieograniczonej obsługi (bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące stabilności, linii ładunkowej i urządzeń ratunkowych);
-
400GT: Jest to próg dla prawie wszystkich konwencji środowiskowych, takich jak MARPOL i konwencja o systemie przeciwporostowym;
-
500GT: Jest to próg dla stosowania Konwencji SOLAS, co oznacza bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące maszyn, systemów bezpieczeństwa, materiałów konstrukcyjnych, ochrony przeciwpożarowej, środków ratunkowych i sprzętu nawigacyjnego. Ponadto wymagana jest zewnętrzna, certyfikowana firma zarządzająca dla certyfikatów ISM i ISPS.
Kwestia tonażu może również wystąpić na istniejących jachtach podczas dokonywania remontów lub modyfikacji. Każda zmiana wewnętrznych objętości jachtu – na przykład dodanie zamkniętych pokładówek lub nadbudówek lub zmiana pawęży kadłuba lub dziobu – zmodyfikuje wartość tonażu. Oznaczać to może poddanie jachtu surowszym przepisom.