Coraz więcej przedsiębiorców planuje kupić jacht, często w leasingu, aby prowadzić na nim spotkania biznesowe, wynajmować go na rzecz przedsiębiorców w celach promocyjnych. Planują również udostępniać go do prywatnego wykorzystywania przez zarząd i udziałowców spółki będącej jednocześnie jego właścicielem. Brzmi ciekawie …? Ale czy jest to w ogóle możliwe i jak rozliczyć wydatki? I co na to Urząd Skarbowy?

Jak rozliczyć wydatki związane z działalnością gospodarczą prowadzoną na jachcie?

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931, 974, 1137, 1301, 1488, 1561, 2180), w zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystuje się do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niestety często mamy do czynienia z z ponoszeniem wydatków „na pograniczu” działalności opodatkowanej oraz innych celów. Takim przykładem może być ponoszenie wydatków na jacht pełnomorski, gdzie prowadzona jest działalność gospodarcza. Przypuśćmy, że dany jacht posiada logo spółki podatnika. Jest ono duże i umieszczone w widocznym miejscu. Jacht pełni funkcję mobilnego biura poruszającego się po wodach terytorialnych i zawijania do portów w krajach właściwych dla rynku będącego w danym momencie przedmiotem zainteresowania podatnika. Podatnik wykorzystuje jacht do celów biurowych, tj. odbywają się na nim spotkania biznesowe, szkolenia, podpisywania umów itp., bowiem posiada on pomieszczenia „biurowe” posiadające  standardowe urządzenia biurowe.

W związku z powyższym, podatnik nie musi dokonywać wydatków związanych z wynajmem i utrzymaniem powierzchni biurowej. Ponadto jacht stanowi dla podatnika także zaplecze noclegowe, które udostępnia osobom działającym na rzecz spółki w związku z pełnieniem obowiązków. Podatnik też planuje na nim organizowanie szkoleń lub imprez motywacyjnych dla pracowników wyższych szczebli. No i teraz pojawia się pytanie. Czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków na użytkowanie jachtu? Odpowiedź brzmi – niestety nie.

Zgodnie z interpretacjami indywidualnymi Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w tym z interpretacją z dnia 24 lipca 2017 r., 0111-KDIB3-1.4012.42.2017.1.WN, zamieszczenie logo firmy na jachcie i poruszanie się tak oznaczonym jachtem po Morzu Śródziemnym, wiąże się z ograniczonym kręgiem osób, do których informacja o podatniku dotrze. Oznakowanie jachtu logo firmy nie niesie z sobą informacji o produktach podatnika. Jacht bowiem nie pełni funkcji biurowych oraz nie jest biurem. Przy uwzględnieniu długiego okresu korzystania z jachtu, wąskiej grupy odbiorców produktów i opisanemu powyżej sposobowi wykorzystania jachtu, wydatki związane z użytkowaniem jachtu nie pozostają w związku z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach podstawowej działalności podatnika.

Samo przemieszczanie się jachtem, nocowanie na nim i potencjalna możliwość prowadzenia na jego pokładzie rozmów biznesowych, bez jednoczesnego podjęcia innych działań mogących skłonić przyszłych kontrahentów do realizacji kontaktów biznesowych na jachcie, podważa istnienie niezbędnego związku przyczynowo – skutkowego. Jest on bowiem konieczny do odliczenia podatku w tym przypadku. Innymi słowy: jacht to synonim luksusu, atrakcyjności, rekreacji i wypoczynku, więc podatku naliczonego nie można odliczyć. Biznes to jedynie dodatek.

Reasumując, odliczyć podatek może zarejestrowany, czynny podatnik podatku VAT. Natomiast towary i usługi, z którymi łączy się naliczony podatek, należy wykorzystywać do wykonywania czynności opodatkowanych (czyli takich, które powodują powstanie zobowiązania podatkowego). Zatem, nie można dokonać obniżenia kwoty podatku nienależnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, których nie wykorzystuje się dla wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem w przypadku korzystania z czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Niezwykle istotnym warunkiem, który umożliwia również skorzystanie z prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Należy jednak zaznaczyć, że ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi należy wykorzystywać do wykonywania czynności opodatkowanych. To pozwoliłoby podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni.

Wakacyjne świadczenie usług najmu firmowego jachtu

W okresie wakacyjnym często jest tak, że firmy decydują się powiązać zakupiony jacht z prowadzoną działalnością gospodarczą poprzez świadczenie usług jego najmu dla turystów. Jednakże tutaj pojawia się pytanie. Czy takie sezonowe rozwiązanie łączy w sobie korzyści finansowe i podatkowe dla firmy będącej właścicielem jachtu? Jak w związku z tym potraktować te wydatki w zakresie podatku dochodowego i VAT?

Pamiętajmy, że jacht służy przede wszystkim do rekreacji, sportu czy turystyki. Firmy decydując się na zakup jachtu umieszczają na nim swoje logo firmowe, aby spełniał on również cele reklamowe w portach polskich i zagranicznych. Jednak, aby przyznać podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT, konieczny jest związek między konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia.

Jeśli głównym celem korzystania z jachtu są spotkania biznesowe oraz imprezy integracyjne,  a nie charter jachtu, to nie jest to cel gospodarczy, ale rekreacyjny. Nie można zatem mówić tutaj o ścisłym i bezpośrednim związku najmu jachtu z konkretnymi czynnościami podatnika, które generowałyby podatek należny. Taki pogląd zaprezentował NSA w wyroku o sygnaturze I FSK 410/18. Organy podatkowe wskazują, iż wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją jachtu (niezwiązane z wynajmem), „będącego niewątpliwie synonimem luksusu, atrakcyjności, rekreacji i wypoczynku”, służą raczej reprezentacji podatnika i budowaniu jego prestiżu niż reklamie. Z tego powodu nie mogą być kosztem podatkowym.

Sytuacja byłaby inna, gdyby jacht zakupiono celem świadczenia usług ciągłego najmu o charakterze zarobkowym ze stosowanymi cenami rynkowymi. Wówczas podatnik ma prawo do odliczenia od przychodu wydatku na zakup jachtu. Jacht może także amortyzować. Natomiast, jeśli podatnik spełnia status małego podatnika – to może on również dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Tak stanowi m.in. interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 17 kwietnia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.20.2020.1.EN).

Reasumując, podatnik może inwestować zgromadzone środki w zakup jachtu, ale podatkowo rozliczy go tylko i wyłącznie, jeśli wykorzystuje go do celów zarobkowych np. do charteru. W takiej sytuacji podatnik powinien pamiętać o dokonaniu właściwego wpisu PKD do CEIDG bądź KRS.

Kiedy wydatki na reklamę firmy na jachcie będą kosztem podatkowym

Połączenie działań marketingowych, reklamowych z zapewnieniem relaksu klientom na pokładzie jachtu zakupionego w ramach leasingu (finansowego lub operacyjnego) przyczynia się do unowocześnienia wizerunku firmy będącej właścicielem jachtu.

W tym celu firma dla własnej promocji bierze udział np. w regatach lub też wypożycza i dzierżawi jacht poprzez rozszerzenie swojej działalności (wskazanie PKD) o transport wodny śródlądowy pasażerski, wynajem łodzi wycieczkowych i jachtów, pasażerskich statków żeglugi śródlądowej z załogą, dzierżawę środków transportu wodnego, bez załogi. Zatem w tym przypadku pojawia się pytanie, jak rozliczyć raty leasingowego oraz wydatki związane przygotowaniem jachtu do odbywania spotkań, narad? Chodzi tutaj o usługi cateringowej, zakupu żywności, napojów, zakupu paliwa, olejów, opłat za przeglądy jachtu oraz innych związanych z jego użytkowaniem oraz świadczonych usług wynajmu jachtu przedsiębiorcom do celów związanych z prowadzeniem działalności promocyjnej oraz osobom fizycznym do celów prywatnych.

Odpowiadając na to pytanie należy zauważyć, iż firma od początku założyła, że jacht będzie łączył działania marketingowe i reklamowe firmy z prowadzoną przez nią na tym jachcie działalnością. Oznacza to, że całokształt wydatków związanych z posiadaniem i utrzymaniem jachtu wiąże się z przychodami generowanymi z jego wykorzystania. Zatem, niezależnie od formy umowy leasingowej, firma zachowa prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaki wynikać będzie z faktur VAT dot. rat leasingowych z tytułu użytkowania jachtu. Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy VAT pod warunkiem braku przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 tej ustawy, firmie przysługuje również pełne prawo do odliczenia VAT z tytułu ponoszonych wydatków na paliwo oraz bieżących opłat ponoszonych na utrzymywanie i użytkowanie jachtu.

Zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy VAT, podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego w sytuacji nabywania usług noclegowych i gastronomicznych, za wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób. Dlatego też firmie będzie przysługiwało również prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia żywności i napojów podanym gościom podczas spotkań i narad, ponieważ wydatki te będą pośrednio związane z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ponadto firmie również przysługuje prawo odliczenia podatku naliczonego wynikające z faktur VAT dokumentujących usługi cateringowe polegające na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć. Jest tak, bowiem miejscem spożycia gotowych posiłków w miejscu wskazanym przez firmę, które nie jest miejscem ich przyrządzenia. Natomiast w zakresie wypożyczania i dzierżawy podmiotom korzystającym z jachtu, niezależnie od rodzaju umowy leasingu, będzie zobowiązana do wystawiania faktur VAT ze stawką podstawową 23%, kwalifikując ten wynajem jako wypożyczenie sprzętu sportowego i rekreacyjnego.

Zatem…

Podsumowując, tak długo jak jacht wykorzystywany będzie przez podatnika do uzyskania dodatkowego źródła dochodu oraz do działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT, istnieć będzie możliwość odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT dokumentującej zakup jachtu.